Σουμάδεμαν (Αρραβώνας)
Τη φροντίδα για την εξεύρεση της νύφης την είχαν οι γονείς, που έστελναν κάποιο βράδυ συγγενείς ή φίλο τους στο σπίτι της νέας, που είχαν επιλέξει από καιρό για μελλοντική νύφη τους. Αν ο μέλλων γαμπρός καταγόταν από καλή και ευκατάστατη οικογένεια, η υποδοχή που του γινόταν ήταν ευμενής. Όταν όμως η οικογένεια του νέου ήταν ταπεινής καταγωγής ή ο νέος ήταν οκνηρός, η υποδοχή του προξενητή ήταν ψυχρή και η απάντηση ήταν αρνητική.
Ο «πρώτος» αρραβώνας, η απλή υπόσχεση γάμου, κατά την οποία γινόταν η ανταλλαγή δαχτυλιδιών λεγόταν πρωτοβάλεμαν . Λίγες μέρες μετά την καταφατική απάντηση του πατέρα της νέας, ο πατέρας του νέου με συγγενείς και φίλους και με τη συνοδεία μουσικών οργάνων πήγαιναν στο σπίτι της νέας για τον αρραβώνα.
Απαραίτητη ήταν η παρουσία του παπά για την αλλαγή των δαχτυλιδιών « χωρίς παπάν σουμάδ’ κι έτον ». Τα δαχτυλίδια ήταν πάντα χρυσά. Αυτός που τα άλλαζε ήταν υποχρεωμένος και να τους στεφανώσει. Τα δώρα που έκαναν στην υποψήφια νύφη ήταν φλουριά, δαχτυλίδι, σταυρός, χρήματα κ.α.
Μετά την τελετή ακολουθούσε το φαγοπότι. Συνηθιζόταν εκείνη την ημέρα να προσφέρεται σουμαδοψώμι (παρασκευαζόμενο ψωμί για τα σουμάδα) από τους γονείς του νέου στους συγγενείς της νέας.
Εκτός από τον αρραβώνα που γινόταν μετά την ενηλικίωση των νέων και που θεωρούνταν « ημ’σον στεφάνωμαν » είχαμε και τον αρραβώνα κατά τη βρεφική ηλικία που ονομαζόταν « πεσίκ’ κερτμεσί (αρραβώνας της κούνιας)». Πολλές φορές ο αρραβώνας γινόταν χωρίς να το ξέρει η νέα, που το μάθαινε είκοσι μέρες πριν από το γάμο. Την ημέρα του αρραβώνα προσδιοριζόταν και η μέρα του γάμου. Λίγες μέρες μετά τον αρραβώνα είχαμε τα « γαμπρολάλα », δηλαδή την επίσημη πρόσκληση του γαμπρού από τα πεθερικά του στο σπίτι τους, όπου παραθέτανε γεύμα προς τιμήν του. Οι επαφές των μελλονύμφων μέχρι το γάμο ήταν αραιές και γίνονταν στα κρυφά.
Οι αρραβώνες σπάνια διαλύονταν και η διάλυσή τους θεωρούνταν γεγονός ατιμωτικό. Έλεγαν τότε « εκλώσαμέ τα σουμάδα ». Αιτία της διάλυσης μπορεί να ήταν η οκνηρία του γαμπρού ή της νύφης, η φιλασθένεια κ.α. Κι αν τη διάλυση του αρραβώνα τη ζητούσε ο γαμπρός, δεν του επιστρεφόταν τίποτε απ’ όσα δώρισε στη νύφη, αν όμως τη ζητούσε η νύφη, τότε ήταν υποχρεωμένη να επιστρέψει όλα όσα της δώρισαν ο γαμπρός και οι συγγενείς του.
Βιβλιογραφία-Πηγές :
- Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού – Μαλλιάρης Παιδεία